COMO DISTINGUIR: PREFIJOS, SUFIJOS, RAICES Y ORIGEN GRIEGO EN LOS

         VOCABLOS DE CARACTER CIENTIFICO O TECNOLOGICO APLICADOS A LA BOTANICA

                                                             Y LA HORTICULTURA

Por José Elías Bonells                   Transcripción Isabel Merat Martínez

*           Los prefijos y sufijos son transcritos sin mayúscula.

*           Un prefijo está seguido de un guión (ej: ab-, abs-) indicando el lugar que ocuparía detrás del mismo la raíz con la cual se compone.

*           Un sufijo está precedido de un guión indicando el lugar de la raíz que lo precede (ej: -ale, -cicle).

*           Una raíz está normalmente transcrita con una mayúscula cuando está utilizada (el caso más frecuente) como el primero de los dos o tres constituyentes de una palabra compuesta; tres puntos… son colocados después de esta raíz. Aunque las raíces pueden a menudo ser empleadas igualmente en el medio o en la última parte de una palabra compuesta.

En el caso que una de las raíces (o bien una forma especial de una de estas raíces) es constantemente empleada en la terminación de una palabra (un poco a manera de sufijo) transcrito aquí con una minúscula y los tres puntos preceden a la raíz mencionada (Ej: Angio…ange). Cuando una raíz es utilizada igualmente en terminación por la simple adjunción de la letra «e» al radical indicado, salvo excepción esta forma no está indicada (Ej: Anthrop…= hombre, humanidad) en el final se escrite anthrope.

Los elementos estrictamente griegos (prefijo, sufijo y raíz) están precedidos del signo más (+), los otros (salvo indicación contraria) son de origen latino o de origen griego corrientemente utilizados seguidos del latín.

 

A

 

a-, +an             =          privado, desprovisto de, sin.

ab-, +abs                      =          privado de, alejado de

+Acanth…                    =          espinoso

+Actin…                       =          estrellado

ad                                =          girado hacia, tendiendo a

+Adelph…                    =          hermanado, unido

+Aden…                       =          hinchado

Aequi…            =          igual

+Aero…            =          aire

Agri…+Agro…   =          campo, cultivado

-Al (química)                  =          aldehido

Alb                               =          blanco

Alcal…(árabe)   =          alcalino, básico

+Algo…+Algie   =          dolor

+Alello…+Allo… =          otro, diferente

+Ammos…                   =          arena

+Amphi…                     =          alrededor, de los dos lados, de un lado y del otro

Amplex…                     =          abrasante

Ampli…            =          doble, grueso

+Amyl…                       =          almidón

+ana-                           =          ascendente, progresivo, para atrás

-ane (químico)  =          carburo saturado

+Anemo…                    =          viento

+Angio…+ange…          =          caja, cápsula

+Anisos…                    =          desigual

Ann…                           =          anual

ant-, ante-                                 =          precedente, antes de

+anta, +anti, +ante                    =          opuesto a

+Anth…+Antho…+anthe…         =          flor, floral

+anthrop…                               =          hombre, humanidad

+Aphrod                                  =          femenino

+Apo-                                      =          fuera de, alejado de

Aqu…                                      =          agua, acuoso

Arbor…                        =          árbol

+Arch…+Archy…                      =          anciano, superior

+Arct…                         =          del Norte

+Argyr…                                  =          plateado

+Arist…                        =          agudo, afilado

Atr…                                        =          negro

-atre…                          =          aproximadamente, un poco cerca

Aur…                                       =          dorado, hinchado, viento

Aur… Auric…                            =          orejudo

+ auto-                         =          por sí mismo

+Aux…                         =          crecimiento

Zoysia-tenuifolia-recien-plantada

B

Bacci…                        =          baya

+Bacterio…                              =          microbio, bacteria

Basi…                                      =          de la base

bi-, bis-                         =          dos, doble

+Bio…+bie…                            =          vivo, viviente

+Botan…                                  =          hierba

+Bothry…                                 =          en racimo

+Brachy…                                =          corto

Bulbi…                         =          bulbo

 

C

Caespit…                                 =          encespedante

+Calath…                                 =          pequeño cesto

Calc…                                      =          calcáreo, de la cal

+Calle…+Calli…            =          bello

+Camara…                               =          habitación, ovulo

Camp…                        =          de los campos

Campan…                                =          campana

+Campylo…                             =          inclinado

Capill…                        =          fino como un cabello

Capit…                         =          cabeza, masa compacta

Capr…                          =          cabra

+Carp…+carpe…                      =          fruto

Caryo…                        =          nuez

+Cata…                        =          destructor, descendente

Caul…                                      =          tallo

+Cedid…                                  =          agalla

Centi…                         =          cien

Centr…                         =          central

+Cephal…                                =          cabeza

Ceras…                        =          cereza

Ceras…Cerat…             =          cuerno

Cespit…                                   =          encespedante

+Chame…                                =          nano

+Cheir…                                   =          nano

+Chlammydo…             =          vestido

+Chloro…                                 =          verde, verde amarillento

+Chondr…                                =          cartilaginoso

+Chor…                        =          diseminado por

+Chromo…                               =          coloreado

+Chrys…                                  =          dorado, amarillo vivo

-cide                                        =          que mata

+Cine…+Cinet…            =          rapidez

Circ…Circon…Circom…

Circum…                                  =          alrededor, rodear

+Circh…                                   =          frangeado

+Cist…+Cyst…              =          en forma de vesícula, vejiga

+Clado…                                  =          plato

Clavi…                                     =          en forma de llave

+Cleisto…                                =          cerrado, ocluso

Co-, col-, com-, con-, cum-        =          con, junto a, unido

-cole                                        =          que habita, que frecuenta

+Come…                                  =          cabellera

Cord…                                     =          del corazón, en corazón

Cortic…                        =          corteza

+Cosm…                                  =          el mundo, el medio ambiente

+Cotyl…                                   =          cavidad, lobulado

+crate                                      =          fuerza, desarrollo

Crist…                                      =          en cresta

Cruc…                                      =          en cruz

Crust…                         =          en costra

+Cryo…                        =          helado

+Crypto                        =          escondido, oculto

Cult…                                       =          cultivado, cultivo

Cunei…                        =          en esquina

Cupr…                                     =          cobre

Cupul…                        =          cortado

Cuspid…                                  =          aguado

Cut…                                       =          de la piel

+Cyano…                                 =          azul

+Cyath                         =          vaso, jarrón

+Cyclo…+cycle…                      =          en redondo

+Cyn…                         =          perro

+Cyto…                        =          celular, vasicular

Las-mejores-plantas-para-el-suelo-alcalino-Lavandua angustifolia-elizabeth

D

+Dactyl…                                 =          dedo

de-, des-, dis-               =          retirado de, opuesto a

dec-, +deca-, decen                  =          diez

+Demo…                                 =          pueblo

+Dendro…                               =          árbol

+Derm…                                  =          piel

+Desm…                                  =          cabellera

Dextr…                         =          a derecha

+dig, +dicho, +diplo       =          doble, dos

+dia-                                        =          a través

Digit…                                     =          dedo

dis-                                          =          separado, separación, variado

+dodec-                                   =          doce

+Dolicho…                               =          alargado

+duode-                                   =          doce

pl…                                     =          doble

+Dynam…                                =          fuerza

+dys-                                       =          contrario a, difícil

Plantas-rastreras-y-tapizantes Polygonum-capitatum-Persicaria_capitata

E

+e-, en-                         =          privado de, retirado de

+Echine…                                =          espinoso

+en-, +endo-                            =          dentro, interno

+Epi…                                     =          sobre, encima

+Erem…                                   =          desierto

+Erythro…                                =          rojo

+eu                                         =          bien, verdadero

+eury-                          =          amplio, ampliamente adaptado

ex-, exo-, extr-               =          exterior, fuera de, privado de

 

F

Fasci…                         =          haz, manojo

-fere                                         =          que lleva

Fibro…                                     =          fibra

Fic…                                        =          higo

-fide…                                      =          cortado hasta la mitad

Fili…                                        =          hilo

Filic…                                      =          helecho

-fique                                       =          que hace

Flagell…                                   =          látigo

Flav…                                      =          amarillo

Flex…                                      =          plegado

Flore…Flori…                            =          flor, floral

Fol…                                        =          hoja, foliar

Fract…Frag…                           =          roto, que rompe, quebrado

Fruct…                                     =          fruto

Frut…                                       =          arborescente

-fuge                                        =          que huye, que evita

Fung                                        =          hongo

Funic…                         =          cable, cordón

Fusi…                                      =          huso

Plantas silvestres

G

 

Galaet…                                   =          leche

+Gam…+Gamo…                     =          unión, fecundación

+Gaster…+Gastr…+gastrie…     =          estómago

+Ge…+Geo…+Ger…                 =          tierra, de la tierra, que lleva tierra

Gel…                                       =          de consistencia gelatinosa, relativo al frío de la congelación

Gemin                                      =          gemelos, dobles

Genim                                      =          yema

+Gen…                         =          llegar a ser, que engendra

Genic…                        =          rodilla

-gere…                         =          que lleva

Germi…Germen…                     =          de la germinación, relativo a la reproducción sexual

+Geront…                                =          viejo, vejez

Gibb…                                     =          jorobado

Glabr…                         =          sin pelos

+Glauc…                                  =          azul verdoso

+Gloch…                                  =          en anzuelo

Glom…                         =          en montón

Gluc…+Glyc…                          =          azúcar, azucarado

+Gon…Gone…             =          caja, en ángulo

+Gram…                                  =          escrito, carta, inscrito

Gran…                                     =          grano

+Graph…                                 =          escritura

+Gymno…                                =          abierto, no oculto

+Gyn…                         =          femenino

Helianthus annuus

H

 

+Halo…                        =          sal, salado

+Haplo-                        =          medio, mitad

hecto-                                      =          cien

+Helio…                                   =          del sol

Hem…+Hemat…                       =          sangre

+Hemer…                                 =          día (opuesto a: noche)

+hemi-                          =          mitad

+Hepat…                                  =          hígado

+Hept, +hepta-              =          siete

Herb…                                     =          planta herbácea

+herco                         =          opuesto a

+Herm…                                   =          masculino

+Herp…                        =          reptil

+heter-                         =          diferente, variado

+hex-, hexa-                             =          seis

+Hippo…                                 =          caballo

+Hisc…                        =          abriéndose

Hisp…                                      =          pelo, peludo, España

+Histo                                      =          tejido

+Holo-                                     =          todo entero

+Homo…+homeo…                   =          parejo, parecido, uniforme

Hort…                                      =          jardín, del jardín

Hum…                                      =          humus, tierra

+Hyal…                        =          transparente como el vidrio

+Hydr…                        =          agua

+Hygr…                        =          agua, humedad

+Hymen…                                =          fecundación, fertilidad

+hyper-                        =          sobre, superior

+Hypno…                                 =          sueño

hypo-                                       =          bajo, inferior

Impatiens vars.

 

I, J, K

+Icht…                         =          peces

+-ide                                        =          que tiene la forma de

impari-                          =          impar

in-, im-, ir-                                 =          privado de, contrario de, alguna vez, en

Infer-, infr-                                =          bajo, debajo, inferior

Infundib…                                =          en embudo

inter-                                        =          entre, en intervalos

intr-                                          =          en el interior, dentro de

+iso…                                      =          parecido, idéntico, igual

Juxta…                         =          cerca de

+Kentr…                                   =          centro

 

L

 

Lab…                                       =          labio

Lact…                                      =          leche

Later…                                     =          lado, pared, muralla, ladrillo

+…latre                        =          culto de

+Lepid…                                  =          bello, elegante

+Lepto…                                  =          débil

+Leuc…                        =          blanco

+Lev…                                     =          a la izquierda

Libero…                        =          libre, hoja

Lign                                         =          madera, leñoso

Ligul…                                     =          en lengüeta

Lin…                                        =          como una línea estrecha con bordes paralelos

+Lip…+Lipo…                           =          gordo

+Lith…+Lithe…                         =          piedra

Lob…                                       =          lobulado

Locul…                         =          celda

+Log…+…logie             =          discurso, ciencia

Luteo…lutesc…             =          amarillo

Magnolia grandiflora

M

+macro                        =          grande, largo, muy grande

Macul…                        =          mancha

Mal…                                       =          manzano

Marg…                         =          bordeando

+mega…                                  =          grande

+Melan…                                  =          negro

+meri- +mero-               =          fragmentado, un trozo de, mitad

+meso-                        =          mediano, a mitad

+meta-                         =          después, lado, superior

mi-                                           =          mitad

+micro-                        =          pequeño

mini-                                        =          pequeño

+Mit…                                      =          trozo

mix                                          =          mezcla, unión

+mon-, +mono-             =          uno, uno sólo, único

Monil…                         =          en rosario

+Morph…                                 =          forma

Muc…                                      =          mucilaginoso

Mucr…                         =          en punta corta

multi-                                       =          mucho, numeroso

Mula…                          =          cambio

+Myc…                        =          hongo

+Myel                                      =          médula

+myria                          =          muy numeroso, diez mil

Nandina domestica

N

Nap…                                      =          nabo

+Narco…                                  =          sueño

Nas…                                       =          nariz

+Nast…                        =          desplazamiento, curvatura

Nav…                                       =          navío

+Necro…                                  =          muerto

+Nema…                                  =          afiliado

+neo-                                       =          nuevo

+Nephr…                                  =          riñón

Nerv…                                      =          nerviación

+Neur…+Nerv…            =          nervio

Nid…                                       =          en forma de nido

Nigr…                                      =          negro

+Nitro…                        =          nitrógeno

Niv…                                        =          en nieve

+Nom…+nomie             =          conocimiento, ciencia, regla

nomen…                                  =          nombre

non-                                         =          no, al contrario de

nona-, novena               =          el número 9

+Norm…                                  =          reglado, regular

Nov…                                      =          nuevo

Novem-                        =          nombre nuevo

+Nuc…+Nucl…             =          hueso, nuez

+Nyct…                        =          noche

Oreopanax capitatus

 

O

ob-                                          =          invertido, a la inversa

+Ochr…                        =          amarillo

octo-                                        =          ocho

Ocul…                                      =          ojo

+Odont…                                 =          diente

Odor…                                     =          perfume, olor

Oeco…                         =          medio ambiente, el medio, el hábitat

-oide                                        =          que se parece a

+oligo-                         =          poco, cosa pequeña

Ombell…                                  =          parasol

+Ombro…                                =          lluvia, lluvioso

Onom…+…onyme                     =          nombre

+Ont…+Onto…             =          ser, individuo

Orbic…                         =          circular

Ortho…                        =          derecho

+Osm…                        =          pasar a través, impulsión, olor

+Ox…+Oxy…                           =          ácido, picante

Papaver rhoeas

P

+pachy-                        =          espeso

+pale-, +paleo-             =          antiguo

Palm…                         =          como la palma

+pan-                                       =          todo

Pandur…                                  =          en violón

Papil…                         =          en mariposa

+Papyr…                                  =          como del papel

par-, partur-, -pare                     =          que alumbra

+para-                          =          al lado, un poco diferente

pari-                                         =          igual, igualmente

+Parthen…                               =          virgen

partit                                        =          cortado sobre mucho más de la mitad

pauci-                                      =          poco numeroso

Pect…                                      =          pecho

+Pect…                        =          guisante en hielo

Pect…Pectin                            =          en peine

Ped…                                      =          pie

+Ped…                         =          suelo

+Ped…+Pedi…+…pedie =          niño, educación

Pelt…                                       =          en escudo

pen-                                         =          casi

Penn…Pinn…                           =          pluma

+penta-                        =          cinco

+Pep                                       =          melón

per-                                          =          a través, bajo de

Perenn…                                  =          vivaz, duradero

+peri-                                       =          en el perímetro

+Phan…+Phanero…                  =          aparente

+Pheno…                                 =          relativo a las apariencias

Pheo…                         =          marrón

+-phile                          =          que ama, cogido a

+phobe                        =          que teme, repudia

+-phore                        =          que lleva

+Phragm                                  =          tabique

Phyco…                        =          alga

+Phyl…                        =          raza, línea, descendencia

+Phyll…                        =          hoja

+Phys…                                   =          natural, naturaleza

+Phyt…+Phyto…                       =          planta, vegetal

Pil…                                         =          pelo

Pir…                                        =          pera

Pis…                                        =          guisante

+Plas…+Plams…                      =          formación

Plast…                         =          que modela, que forma

+Plect…                                   =          en forma de

+Pleo…+Ploi…              =          varios, variable

pluri-                                        =          varios

Pneum…+Pneumat…                =          inflado, hinchado

Pod…                                      =          pie

Pollin…Pollen…             =          relativo al polen

+poly-                                      =          numeroso, variable

Pom…                                     =          fruto

+pseudo-                                 =          falso, parecido a…

+Ptere…+…ptere                      =          ala

+Pterid…+Ptero…                     =          ala (por analogía, helecho)

Pulv…                                      =          polvareda

+Pycn…                                   =          espeso

+Pyl…                                      =          puerta, orificio

+Pyr…                                     =          pera, fuego, rojo vivo

Roystonea regia

Q, R

quadr-                          =          cuatro

quasi-                                      =          cerca de, como si

quinc-, quinq-                =          cinco

-quote                                      =          lo mismo a la vez

Racem…                                  =          racimo

+Rachis…                                =          eje

Radic…Radix…                         =          raíz

Ram…                                      =          rama

+Raphi…                                  =          aguja

re-                                            =          redoblamiento, repetición

Reni…                                      =          en riñón

Retic…                                     =          en red

retro-                                        =          en atrás, para atrás

Revol…                        =          revólver, caído

+Rheo…                                   =          corriente

+Rhin…                        =          nariz

+Rhiz…                        =          raíz

+Rhod…                                  =          rojo

+Rhomb…                                =          en rombo

Rig…                                       =          derramar

Ros…                                      =          como una rosa, rosado

Rota…                                     =          como una

Rubig…                        =          herrumbre, moho

Rubr…                                     =          rojo

Rup…                                      =          roca

Styphnolobium japonicum

S

Sagitt…                        =          en forma de flecha

Sapon…                                   =          jabón

+Sapro…                                 =          materia orgánica en descomposición

Sarco…                        =          carne

Sax…Saxa…                            =          piedra, guijarro

Scalar…                                   =          escala

Scap…                         =          asta

Scar…                                      =          desollado, despellejado

+Scia…                        =          sombra

+Sclero…                                 =          duro

+Scop…+…scope                     =          mirada, ver

Selen…                                  =          luna

Semi-                                       =          mitad

Semin…                                   =          semilla, grano, vivero

Sept…                          =          tabique

sept-, septem-              =          siete

-seque                          =          cortado casi integralmente

Serr…Serrat…               =          en diente de sierra

Sert…                                      =          envuelto, inserto

Sess…                         =          asido, sin pié

Set…Seti…                               =          seda, pelo

Sex-, sexa-                               =          seis

Sicc…                                      =          secar

Silic…                                      =          sílice

Silv…sylv…                              =          bosque

Simil-, simili-                             =          parecido

Sinus…                        =          corte, muesca, entalladura

Spad…                         =          manguito o espiga densa

Spatul…                                   =          en espátula

Speci…                        =          especie

+Sperm…                                 =          semilla, elementos machos

+Spher…+…Sphere                  =          esférico, esfera, redondo

Spici…                                     =          en espina

Spin…                                      =          espina

Spir…                                      =          en espiral

Spont…                        =          natural, de sí mismo

Spor…                                     =          diseminado, semilla fina

Squam…                                  =          en escama

Stachy…                                  =          espiga

+Stam…+Stemos…                   =          estaminado

Stat…                                      =          que se mantiene inmóvil, fijo

Stell…                                      =          estrella

Stem…                         =          hilo

+Steno                         =          estrecho, cerrado

Stigm…                        =          manchado, marcado, estigma

+Stoma…                                 =          orificio

Strat…                                     =          acostado, tendido

+Styl…                         =          bastoncillo, tieso

sub-                                         =          debajo, inferior, menor

Suber…                                    =          corcho

Succ…                         =          que tiene jugo, de la savia

Sulph…                        =          azufre

super- supr-                              =          sobre, superior

sur-, sus-                                  =          por encima, superior

+sy-, +sym-, +syn-                    =          con, juntos, unido

Sylv…                                      =          bosque

Taxodium distichum.-Hotel Alfonso XIII.-Sevilla

T

Tact…                                      =          tocar

-Tax…-taxa…-taxo…                 =          clasificación, orden

+Techn…+…technie                  =          ciencia, arte

Tegm…                        =          cobertura, protección

ter-, tern-                                  =          tres

+Terat…                                   =          monstruoso

Terr…                                       =          tierra, suelo

+tetra-                          =          cuatro

+Thalam…                                =          receptáculo

+Thalass…                               =          mar

Thall…                                      =          vegetación informal

-Theo…                        =          dios, divinidad

Tom…                                      =          cortar

+Tox…                                     =          venenoso

+Trach…                                  =          cepillo, como la franquea

+trachy-                                   =          corto, espeso

trans-                                       =          a través de

tree                                          =          tres

+Trep…                        =          girar, cambiar, dar vueltas

tri-, +tri                         =          tres

+Trich                                      =          pelo

+Trop…                        =          girar, dar vueltas

Unter den Linden.-Berlin

U-X-V-Z

ultr-                                          =          excesivo

uni                                           =          Uno sólo, único.

+Ur…                                       =          cola

Utric…                                      =          vesícula

Var…                                       =          diverso, bariaple

Vasc…                         =          vaso

Vern                                         =          primavera

Villos                                       =          peludo

Viridi…                         =          verd

Vit…                                        =          vida, viña

+Xantho…                                =          amarillo

+Xeno…                                   =          extranjero

+Xyl…+Xylon…             =          madera, leñoso

+Zygo…                                   =          junto, unión resultante de una fusión

+Zym…                        =          Fermento, levadura